Η πρόκληση
Γαλάζια οικονομία και γαλάζια ανάπτυξη
Η γαλάζια οικονομία περιλαμβάνει κάθε οικονομική δραστηριότητα που σχετίζεται με ωκεανούς, θάλασσες και ακτές. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα καθιερωμένων και αναδυόμενων τομέων, όπως η υδατοκαλλιέργεια, η αλιεία, η καθαρή ενέργεια, η θαλάσσια μεταφορά, η πράσινη ναυτιλία, η ναυπηγική βιομηχανία και ο παράκτιος τουρισμός.
Με εκτιμώμενη οικονομική αξία US$2,5 τρισεκατομμυρίων, η «γαλάζια οικονομία» ισοδυναμεί με την 7η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Η γαλάζια οικονομία της ΕΕ απασχολεί 3,6 εκατομμύρια ανθρώπους, δημιουργεί σχεδόν €624 δισεκατομμύρια σε κύκλο εργασιών και συμβάλλει με €171 δισεκατομμύρια στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία.
Το 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο της γαλάζιας οικονομίας στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και εισήγαγε μια νέα προσέγγιση για την προώθηση μιας Βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας. Αυτή η προσέγγιση ξεκλειδώνει πολλαπλά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για τις τρέχουσες και μελλοντικές γενιές, προστατεύει και συντηρεί τα ποικίλα, παραγωγικά και ανθεκτικά οικοσυστήματα και προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η νέα προσέγγιση προάγει τη συνοχή μεταξύ των τομέων της γαλάζιας οικονομίας, διευκολύνει τη συνύπαρξή τους και αναζητά συνέργειες στον θαλάσσιο χώρο χωρίς να βλάπτει το περιβάλλον. Επίσης, δίνει έμφαση στην ανάγκη επενδύσεων σε έρευνα, δεξιότητες και καινοτομία.
Μάθετε περισσότερα για τη γαλάζια οικονομία της ΕΕ: blue-economy-observatory.ec.europa.eu
Βιώσιμος τουρισμός στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας
Ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός αποτελεί τον μεγαλύτερο συνεισφέροντα στη Γαλάζια Οικονομία της ΕΕ, τόσο σε όρους Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (GVA) όσο και σε όρους απασχόλησης. Οι ευρωπαϊκές παράκτιες περιοχές συγκαταλέγονται στους πιο δημοφιλείς προορισμούς για ταξιδιώτες από την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Ο τομέας αυτός είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ευρύτερη οικονομία της ΕΕ, αλλά και για τις χώρες που περιβάλλουν τη Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας, όπου δημιουργεί σημαντικά εθνικά έσοδα και ενισχύει τη γαλάζια ανάπτυξη.
Ωστόσο, ο τομέας του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού έχει αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις τα τελευταία χρόνια, με τις οικονομικές του επιδόσεις να υστερούν σε σχέση με τα προ-COVID επίπεδα.
Ενώ η εποχικότητα επηρεάζει τον παράκτιο τουρισμό σε όλη την ΕΕ, ο τουρισμός στη Μαύρη Θάλασσα αντιμετωπίζει επιπλέον εμπόδια, όπως η υπερανάπτυξη, η ρύπανση, τα προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων και η ανεπαρκής μεταφορά γνώσεων προς καινοτόμες επιχειρηματικές λύσεις και πρακτικές. Η μετάβαση του τομέα προς την βιωσιμότητα η οποία εξετάζει αυτές τις προκλήσεις είναι ουσιαστικής σημασίας για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού του μείζονος αυτού τομέα και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς του σε εξωγενείς μεταβολές.
Καινοτομικά κενά
Η καινοτομία βρίσκεται στον πυρήνα της πράσινης, ψηφιακής και κοινωνικής μετάβασης της Ευρώπης. Με την προώθηση τεχνολογικών εξελίξεων, τη δημιουργία δημιουργικών λύσεων και την υποστήριξη της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, η καινοτομία δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους, να προσαρμοστούν στις εξελισσόμενες αγορές και να ενισχύσουν τις πρακτικές βιωσιμότητάς τους. Παράλληλα, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της γαλάζιας ανάπτυξης μέσω της βιώσιμης χρήσης των θαλάσσιων πόρων.
Στον τομέα του τουρισμού της ΕΕ, η καινοτομία έχει σημειώσει σταθερή ανάπτυξη, με έμφαση στη βιωσιμότητα, την ψηφιοποίηση, την προσβασιμότητα και την πολιτιστική κληρονομιά. Από το 2017, τα ποσοστά καινοτομίας στη γενικότερη οικονομία της ΕΕ έχουν αυξηθεί κατά 10%, αν και η συμβολή του τουριστικού τομέα ποικίλλει ανά περιοχή. Σημαντικό είναι na anaferue;i ότι ο τουρισμός στη Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας (BSB) χαρακτηρίζεται από χαμηλή ένταση γνώσεων και τεχνολογίας, οδηγώντας σε οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές απώλειες.
Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας απαιτεί καινοτόμες λύσεις που συνδυάζουν κοινωνικές, φυσικές και μηχανικές γνώσεις. Μέσα από τη διατομεακή συνεργασία και την ενίσχυση της ικανότητας της περιοχής για απορρόφηση καινοτομιών και υιοθέτηση τεχνολογιών, ο τουριστικός τομέας τηςΛεκάνης της Μαύρης Θάλασσας μπορεί να ξεκλειδώσει το δυναμικό του για βιώσιμη ανάπτυξη και πρόοδο.
